Roślinność śródziemnomorska jest bardzo zróżnicowana, w strefie klimatu śródziemnomorskiego dominują rośliny ciepłolubne i te odporne na dłuższe okresy suszy, braku opadów deszczu i zasolenie gleby.
Cechami charakterystycznymi obszaru śródziemnomorskiego są suche i gorące lata oraz wilgotne i umiarkowane zimy oraz roczny przebieg temperatur, gdzie średnia temperatura roczna wynosi ok. 18 stopni C.
W przybliżeniu można przyjąć, że obszar śródziemnomorski pokrywa się z obszarem, w którym występuje oliwka europejska (Olea europaea).
Spis treści
Formacje roślinne charakterystyczne dla obszaru śródziemnomorskiego
Zawsze zielone lasy liściaste
Wiecznie zielone lasy liściaste zdominowane przez dąb ostrolistny (Quercus ilex) były rozciągnięte na całym obszarze śródziemnomorskim. Jednak pod wpływem działalności człowieka (już od czasów starożytności) zostały praktycznie unicestwione, obecnie zachowały się w małych i skarlałych formach. Do innych charakterystycznych roślin śródziemnomorskich strefy zawsze zielonych lasów liściastych można wymienić również dziką oliwkę, chruścinę jagodną (Arbutus unedo), bukszpan zwyczajny, wawrzyn szlachetny, kolcorośl szorstki, czy szparag ostrolistny.
Makia
Charakterystyczna dla obszaru śródziemnomorskiego jest makia, czyli dominująca krzewiasta – często kolczasta i ciernista, czasem z pojedynczymi drzewami – roślinność śródziemnomorska.
Zasiedliła ona tereny po występujących pierwotnie ale wyciętych przez człowieka lasach dębowych, cedrowych, czy cyprysowych i osiąga od 2 do 5 metrów wysokości.
Roślinność śródziemnomorska
Roślinność śródziemnomorska maki jest zróżnicowana w zależności od regionu. W maki napotkać możemy m.in. na te rośliny:
Dąb korkowy (Quercus suber L.),
Oliwka europejska (Olea europea L.),
Szarańczyn strąkowy (Ceratonia siliqua L.),
Wawrzyn szlachetny (Laurus nobilis L.) – Laur,
Oleander płochowiec (Nerium oleander L.),
Jałowiec fenicki (Juniperus phoenicea L.),
Cyprys wiecznie zielony (Cupressus sempervirens L.),
Figa jadalna (Ficus carica L.),
Phillyrea angustifolia L.,
Phillyrea latifolia L.,
Pistacja kleista (Pistacia lentiscus L.),
Pistacja terpentynowa (Pistacia terebinthus L.),
Granatowiec właściwy (Punica granatum L.),
Kolcorośl szorstki (Smilax aspera L.),
Ruszczyk kolczasty (Ruscus aculeatus L.),
Ruscus hypoglossum L.,
Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis L.),
Kapar ciernisty (Capparis spinosa L.),
Szparag (Asparagus acutifolius L.)
Palma karłatka niska (Chamaerops humilis L.).
Wrzosiec drzewiasty (Erica arborea),
Niepokalanek pieprzowy (Vitex agnus-castus),
Styrakowiec lekarski (Styrax officinalis),
Rózgowiec sitowy (Spartium junceum).
Garig
Garig to roślinność śródziemnomorska występująca częściowo w naturalnych skupiskach na terenach skalistych o wapiennym podłożu, a częściowo zasiedlająca tereny powstałe w skutek degradacji lasów i maki.
Formacje roślinne garigu są rozproszonymi skupiskami, najczęściej kolczastych krzewów, krzewinek i drzew. Roślinność garigu nie przekracza zwykle 1,5 metra wysokości. W formacji tej spotkać możemy aromatyczne rośliny śródziemnomorskie jak tymianek np. hyzop perski (zwarta i drzewiasta, aromatyczna bylina, kwitnąca na fioletowo), Anthyllis hermanniae (z rodziny bobowatych w Polsce znany pod nazwą Przelot, kwitnący na żółto z liśćmi podobnymi do lawendy.), Teucrium fruticans (Ożanka z rodziny jasnowatych, kwitnący na niebiesko, niski, rozłożysty krzew o białawych, srebrzystych pędach), Erica multiflora (krzew o igiełkowatych liściach, kwitnący na różowo, fioletowo lub biało, roślina z wrzosowatych), Wilczomlecz drzewiasty (Euphorbia dendroides – niskie drzewko/krzew o czerwonawych pędach i żółtych kwiatkach), Powój (Convolvulus oleifolius), czy Rózgowiec sitowy (Spartium junceum L.), Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia Mill.), Żeleźniak krzewiasty (Phlomis fruticosa L.), Janowiec szorstki (Genista horrida DC.), Euphorbia characias L.
Popularne rośliny śródziemnomorski i nie tylko, które możecie spotkać w krajach śródziemnomorskich i na wyspach Morza Śródziemnego
Podczas wakacyjnego pobytu na wyspach Morza Śródziemnego nie raz napotkamy na swojej drodze na rośliny, które nie są rodzimymi roślinami śródziemnomorskimi ale są z powodzeniem uprawiane w tym rejonie. Najczęściej są to rośliny ozdobne, uprawiane w ogrodach śródziemnomorskich.
Oleander pospolity
Oleander pospolity to krzew lub niewielkie drzewo. W naturze osiąga od 2 do 3 metrów wysokości (czasem nawet 6 metrów!). Oleandry występują w licznych odmianach, rosną, zarówno dziko, jak i uprawiane są w ogrodach śródziemnomorskich jako roślina ozdobna. Kwiaty Oleandrów są subtelne i mają przyjemny zapach, roślina jest jednak trująca.
Bugenwilla
Bugenwilla nazywana też kącicierniem należy do rodziny nocnicowatych, rzędu goździkowców. Najczęściej można spotkać Bugenwille okazałe i gładkie.
Bugenwille często można spotkać w krajach basenu Morza Śródziemnego w formie krzewu lub pnącza zdobiącego mury i ogrody śródziemnomorskie.
Kącicierń jest rośliną zimozieloną (nie traci liści zimą), obficie kwitnącą na biało, różowo lub żółto. Kwiaty są jednak bardzo małe i niepozorne, a prawdziwego uroku dodają Bugenwilli podkwiatki (podsadki), czyli 3 liście znajdujące się bezpośrednio pod kwiatkiem, które nabierają bardzo intensywnej i jaskrawej barwy – od fioletu po róż, czy pomarańcz.
Ketmia – róża chińska
Ketmia, nazywana różą chińską jest chętnie uprawiana w obszarze śródziemnomorskim jako krzew ozdobny.
Agawa
Agawy pochodzi z Meksyku jednak od XVI wieku zagościła również nad Morzem Śródziemnym. Ciekawostką jest, że Agawa zakwita tylko raz w swoim życiu po ok. 10-15 latach, a pęd kwiatowy dochodzi do 8 metrów wysokości. Po przekwitnięciu i wydaniu kolejnego pokolenia młodych agaw roślina matka zaczyna obumierać. Agawa jest sukulentem. ma charakterystyczne szaro-zielone, mięsiste liści zakończone kolcem. Czasami bywa mylona przez turystów z Aloesem.
Granat właściwy, granatowiec właściwy (Punica granatum L.)
W wielu ogrodach śródziemnomorskich możemy spotkać granatowe drzewko. Nie jest to rodzima roślina śródziemnomorska – została sprowadzona ale zadomowiła się na dobre i jest z powodzeniem uprawiana w strefie śródziemnomorskiej. Drzewo granatu osiąga od 3 do 5 metrów wysokości, kwitnie na czerwono od sierpnia do września.
Wilec
Kuflik
Albicja jedwabista, a.zwyczajna
Albicja jedwabista należy do rodziny mimozowatych, przybiera formę krzewu lub małego drzewka. Albicja dorasta do 6 metrów wysokości, ma pierzaste liści, które nocą lub podczas deszczu składają się – jest przez to nazywana również śpiącym drzewem. Albicja jedwabista kwitnie od lipca do września, kwiaty są jasnoróżowe, a liczne pręciki sprawiają, że przypominają włochate kulki. W rejonie Morza Śródziemnego jest często uprawiana jako roślina ozdobna ale rośnie również dziko.
Oszloch morski – cebula morska – Urginia morska (Drimia maritima)
Oszloch morski należy do rodziny hiacyntowatych, wytwarza cebule, które zawierają ostry kwas – lepiej unikać ich dotykania, bo wywołuje pęcherze na skórze. Roślina ta rośni głównie na ugorach, czy w pobliżu piaszczystych wybrzeży Morza Śródziemnego, występuje w formacji roślinnej garigu. Na wysokie kwiaty często można się natchnąć podczas pieszych wędrówek po wybrzeżu od sierpnia do października.
Carissa Macrocarpa – Natal Plum – Carissa Grandiflora
Cedr
Palmy
Pankracjum nadmorskie
Mirt zwyczajny (Myrtus communis L.)
Dąb ostrolistny (Quercus ilex L.)
Drzewo karobowe, czyli Szarańczyn strąkowy (Ceratonia siliqua L.)
Mirt zwyczajny (Myrtus communis L.)
Oliwka europejska – Drzewa Oliwne
Figowiec
Fikus
Aloes
Opuncja figowa
Cytrusy
Tamaryszek (Tamarix L.)
Kasztan jadalny (Castanea sativa Mill.)
Czystek wawrzynolistny (Cistus laurifolius L.)
Czystek szałwiolistny (Cistus salviifolius L.)